XU THẾ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA LUẬT HỢP ĐỒNG TRUNG QUỐC

Việc ban hành Luật hợp đồng của Trung Quốc tháng 3 năm 2009 đã đánh dấu sự ra đời của hệ thống pháp luật hợp đồng Trung Quốc đương đại. Thực tiễn 10 năm qua cho thấy việc thi hành Luật hợp đồng đã góp phần xây dựng tểh chế kinh tế thị trường của Trung Quốc. Ngược lại, sự phát triển và thay đổi về kinh tế xã hội, khoa học kĩ thuật của Trung Quốc cũng ảnh hưởng tới sự hình thành và phát triển của pháp luật hợp đồng Trung Quốc.

Xu thế phát triển của pháp luật hợp đồng Trung Quốc đương đại chịu những ảnh hưởng lớn sau:

Một là thách thức của toàn cầu hóa: trong thế kỷ XX vừa qua, đặc biệt là sau khi kết thúc chiến tranh lạnh, thị trường thế giới dần được hình thành, nền kinh tế cũng phát triển nhanh chóng theo xu hướng toàn cầu hóa. Điều đó làm cho nguồn vốn lưu thông trên toàn cầu ngày càng tăng, hiệu ích tiền tệ và những nguy cơ cũng ngày càng tăng. Do ảnh hưởng của toàn cầu hóa, pháp luật hợp đồng với vai trò là quy tắc giao dịch chung cũng không ngừng được quốc tế hóa.

Hai là thách thức của sự phát triển kinh tế thị trường đối với pháp luật hợp đồng: Trong xã hội hiện đại, khi cơ cấu kinh tế xã hội phát sinh những biến động lớn, các tổ chức xã hội “phình to” chưa từng có, lũng đoạn gia tăng, sản xuất xã hội và tiêu dùng đều ở quy mô lớn, lĩnh vực sự nghiệp công phát triển nhanh chóng, vấn đề bảo hộ cho người lao động và người tiêu dùng ngày càng trở nên nóng bỏng rõ rệt. Do sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế thị trường, sự bình đẳng thực chất của quá trình giao dịch giữa các chủ thể dân sự trở thành vấn đề quan trọng. Điều đó có nghĩa là bên cạnh các doanh nghiệp có quy mô lớn với thực lực hùng hậu như các tập đoàn đa quốc gia là quảng đại người tiêu dùng ngày càng đông hơn, cho dù khi họ thành lập hợp đồng về hình thức là bình đẳng với nhau nhưng thực chất thì năng lực đàm phán không bình đẳng. Để tăng cường sự an toàn cho giao dịch và duy trì công bằng của Luật hợp đồng, đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng, xu thế phát triển quan trọng của Luật hợp đồng chính là tăng cường quản lí tự do của hợp đồng. Điều này biểu hiện chủ yếu ở việc hợp đồng ngày nay đã vận dụng các nguyên tắc về sự trung thực và chân thành, cho phép quan tòa can thiệp vào quan hệ hợp đồng. Điều đó đã ảnh hưởng mạnh tới lí luận trọng tâm của hợp đồng truyền thống về sự tự quyết định của các đương sự.

Nguồn: TẠP CHÍ LUẬT HỌC SỐ 11/2009